Asbestbrand Brugge: “Abestafbouwplan versnellen op kosten van producenten”

Bij de zware brand bij een fietsenhandelaar in Brugge zaterdagnamiddag zijn asbestdeeltjes vrijgekomen en met de sterke wind meegewaaid. Het gemeentelijk rampenplan werd afgekondigd. Het dak bevatte nog gedeeltelijk asbest. Voor Vlaams volksvertegenwoordiger Andy Pieters van N-VA is dat het bewijs dat de uitvoering van het asbestafbouwplan versneld moet worden op kosten van de (voormalige) asbestproducenten. Dinsdag buigt een hoorzitting in het Vlaams parlement zich over de invoering van een decretale vergoedingsplicht voor die vervuilers. Onder meer toplui van Eternit/Etex en SVK worden verwacht tekst en uitleg te geven bij hun verantwoordelijkheid.

De maatschappelijke gevolgen van de wijdverspreide asbestvervuiling in Vlaanderen is dit weekend nogmaals aangetoond. Naast de grote opkuiskosten, die door de OVAM geraamd worden op 0,5 tot 3 miljard euro tot 2040, zijn er ook risico’s voor gezondheid. Dat bleek ook bij de zware brand in Brugge zaterdag waarbij roetdeeltjes met asbest vrijgekomen zijn. Die waaiden tot kilometers ver in Brugge. Het gemeentelijk rampenplan werd daarom afgekondigd. Zoals veel daken in Vlaanderen, bevatte de bedrijfshal ook gedeeltelijk asbesttoepassingen.

“Het asbestafbouwplan van de Vlaamse overheid is gericht op het asbestveilig maken van Vlaanderen tegen 2040. Op dit moment wordt de opkuis van asbest echter voornamelijk gedragen door de belastingbetaler, wat een onrecht is. Kosten blijven afwentelen op de maatschappij, voor een vervuiling dat willens nillens door asbestproducenten verspreid werd, dat kan echt niet blijven duren. Het is goed dat we aan de vooravond staan van het debat over de invoering van een decretale vergoedingsplicht voor de voormalige asbestproducenten en hun rechtsopvolgers”, klinkt het bij Pieters. “Op die manier dragen ze eindelijk bij aan de kosten en risicobeperking die ze, kijk maar naar Brugge, nu afwentelen op de maatschappij en de belastingbetaler”.

Uit een vonnis van de Nederlandstalige Rechtbank van Eerste Aanleg Brussel van 27 november 2023 werd al geconcludeerd dat bijvoorbeeld bedrijf Eternit een opzettelijke fout beging bij het ontplooien van haar activiteiten, wat een blootstelling aan de schadelijke gevolgen van asbest impliceerde. De rechtbank haalt in haar vonnis aan dat er binnen de wetenschappelijke wereld reeds medio de jaren 1960 consensus bestond over de gezondheidsgevaren van asbest en dat Eternit dus niet kan beweren dat zij hiervan niet op de hoogte was, wat het al die tijd volhield tot 1997.

“Naast de gezondheidsschade, is asbest nog wijdverspreid in Vlaanderen. De kosten voor het asbestafbouwbeleid lopen daardoor hoog op, terwijl de voormalige asbestproducenten en hun rechtsopvolgers de dans ontspringen. De vervuiler moet eindelijk méér betalen”, meent Pieters.

De laatste vervuiler die verantwoording moest afleggen in het Vlaams Parlement was multinational 3M, tijdens de parlementaire onderzoekscommissie PFOS/PFAS. Finaal kwam 3M via een saneringsovereenkomst met toenmalig bevoegd minister Zuhal Demir met bijna 600 miljoen euro over de brug voor de opkuis van de vervuiling.

Meer info: https://www.vlaamsparlement.be/nl/parlementair-werk/commissies/commissievergaderingen/1879858