N-VA wil Vlaams Masterplan voor motor- en rallycross

Als we willen dat er nog een toekomst is weggelegd voor de motor- en rallycross in Vlaanderen, dan is er nood aan een Vlaams Masterplan om de sporten te redden. N-VA volksvertegenwoordiger Andy Pieters wil over de partijgrenzen heen de handen in elkaar slaan voor een vijfpuntenplan waarmee de toekomstige vergunbaarheid van terreinen voor geluidsproducerende sporten verhoogd wordt. Hij overlegde daarover met de sectorfederatie en enkele uitbaters. “Vlaanderen heeft een mooie geschiedenis in de diverse motorsporten. Het moet de vaste ambitie van Vlaanderen zijn ook in de toekomst een plaats te voorzien voor gemotoriseerde geluidsproducerende sporten waar mogelijk”, aldus Pieters.

Pieters stak eerder al zijn nek uit om een omgevingsvergunning af te leveren voor rallycrossterrein Duivelsberg in Opgrimbie, toen hij nog kabinetschef was van de vorige minister van Omgeving Zuhal Demir. Met zijn nieuw initiatief beoogt hij de start van een traject richting meer rechtszekerheid op lange termijn en een duurzame toekomst voor het beperkt aantal beschikbare terreinen in Vlaanderen. Pieters wil met vijf gerichte ingrepen een antwoord bieden op een aantal lacunes of onvolmaaktheden in de bestaande regelgeving, wijziging van de bestaande regelgeving waar nodig en de versnelling van enkele lopende processen. De sectorfederatie en enkele uitbaters steunen het plan.

België is met meer dan vijftig individuele wereldtitels een topland in het motorcross en kan die status alleen maar behouden door jong talent de kans te geven zich in eigen land verder te ontplooien. Er is nood aan oefengebieden nu in de loop der jaren veel trainingsterreinen zijn gesloten. In 1990 had Vlaanderen nog 103 permanente motorcrossterreinen. Sedert decennia daalde dat aantal gestaag waardoor er nu in Vlaanderen nog slechts vier mogelijke circuits over (Genk, Lille, Lommel, Balen) zijn, niet in het minst na de sluiting van het circuit van Waterloos in Maaseik. Wat betreft de rallycrosscircuits is het aantal terreinen in Vlaanderen helaas op twee vingers te tellen: Arendonk en Maasmechelen. De vergunningverlenende overheid poogde uitbaters van motorcrossterreinen de voorbije jaren maximale rechtszekerheid te geven op bestaande terreinen, binnen het geldende regelgevende instrumentarium en het vergunningenbeleid. Hierbij werd regelmatig gerechtelijk tussengekomen. De conclusie is evenwel dat beide circuits een omgevingsvergunning hebben die vrij is van beroepen. Op vlak van andere autosporten beschikt Vlaanderen enkel over het circuit van Zolder in Limburg.

Zijn vijf prioritaire punten om de sport te redden:

Uitdoofscenario overal schrappen als beleidsmatig gewenste ontwikkeling

Wat regelmatig door zowel actiegroepen als rechters wordt ingeroepen zijn zogenaamde ‘beleidsmatig gewenste ontwikkelingen’. Dat zijn passages uit beleidsdocumenten van diverse overheden, die als afweging moeten meegenomen worden in vergunningsbeslissingen. Pieters wil een screening te doen op alle geldende beleidsdocumenten van de Vlaamse overheid en op het vlak van gemotoriseerde geluidsproducerende sporten overal het uitdoofbeleid schrappen.

Specifiek onderzoek voor verplaatsing habitatdoelen speciale beschermingszones nabij terreinen

In de vergunningsdossiers voor gemotoriseerde geluidsproducerende sporten wordt de impact op zogenaamde Speciale Beschermingszones veelal als tegenargument voor vergunningen gebruikt. Veelal met rechtspraak tot gevolg. Dit hypothekeert bijgevolg de verdere exploitatie van deze terreinen. In uitvoering van het regeerakkoord wil Pieters dat een herlokalisatie van sommige habitatdoelen onderzocht én uitgevoerd wordt. Onder meer voor rallycross Duivelsberg is dat nodig.

Bevoegdheid van provinciaal naar Vlaams niveau

Naar analogie met de windmolenprojecten, wil Pieters dat de bevoegdheid rond vergunningen aan rally- en motorcrossterreinen verhuist van het provinciale naar het Vlaamse niveau. Op dit moment ligt de bevoegdheid in eerste aanleg voor vergunningsbeslissingen op het provinciale niveau. Niettemin komt men quasi altijd nadien via een beroepsprocedure op het Vlaams niveau terecht voor een nieuwe vergunningsbeslissing, veelal om nadien een beroepsprocedure op te starten bij de Raad voor Vergunningsbetwisting. Door deze cascade aan niveaus wordt in elk geval 6 tot 9 maanden tijd verloren. Dit verhoogt de onzekerheid binnen de sector.

VIP-cel van departement Omgeving als ‘ontzorger’ voor bijstellingen

Door nieuwe regelgeving vanaf 1 januari 2027 moeten alle bestaande inrichtingen een bijstelling van hun vergunningsvoorwaarden aanvragen. Dit moet de rechtszekerheid van hun omgevingsvergunning verder verstevigen, maar is niet evident voor veel uitbaters gelet op de complexiteit van de regelgeving. Gelet op het beperkt aantal dossiers én het belang van de sport voor Vlaanderen, lijkt het raadzaam de VIP-cel van het departement Omgeving in te schakelen voor de begeleiding van de aanvragers doorheen het proces in het kader van ‘ontzorging’.

Versnellen werk onderhandelaar voor huidige en mogelijke nieuwe terreinen

Aan het einde van de vorige legislatuur werd vanuit het kabinet van de voormalige minister een onderhandelaar aangesteld, specifiek voor het aanpakken van de uitdagingen en controverses rond de vier bestaande motorcrossterreinen en de rallycrosscircuits. Deze aanstelling beoogt daarnaast om mogelijke locaties voor nieuwe terreinen voor gemotoriseerde geluidsproducerende sporten te identificeren. De onderhandelaar werd inmiddels aangesteld en heeft in de zomermaanden van 2024 gesprekken gevoerd met betrokkenen stakeholders uit de motorcrosssector. Er werd eveneens contact gelegd met vzw’s die betrokken zijn bij lopende beroepsprocedures. Verder werd er afstemming gezocht met Sport Vlaanderen. Pieters wil dat de onderhandelaar versterking krijgt zodat er sneller tot een onderhandeld resultaat wordt gekomen.

Tijdens een parlementaire bespreking in de commissie Leefmilieu, Natuur en Ruimtelijke Ordening op 22 oktober 2024 bleek een relatief groot consensus tussen verschillende partijen om specifiek met betrekking tot motor- en rallycrossterreinen een initiatief te nemen. Pieters wil het ijzer smeden terwijl het nog heet is.

Hij overlegt de komende weken met elke fractie in het Vlaams Parlement met het oog op het gezamenlijk nemen van een initiatief. Ook zal minister Brouns over zijn bereidheid terzake ondervraagd worden.

“Iemand moet zijn nek uitsteken voor deze sporten en volkstradities. Het zal niet bij iedereen op gejuich onthaald worden, maar het moet haalbaar zijn om de toekomst van de rally- en motorcross te verzekeren zonder in te boeten op ons leefmilieu. Pragmatisme en een open vizier kunnen daarbij helpen en zijn de rode draad doorheen het vijfpuntenplan”, aldus Pieters.